Πέμπτη 23 Αυγούστου 2012

Η Σελήνη, οι κόρες της, οι μύθοι και οι δοξασίες


Μύθοι και μυστήρια περιβάλλουν το φεγγάρι από γενέσεως κόσμου. Ο άνθρωπος πίστευε ότι η Σελήνη -όπως και ο Ήλιος- επηρέαζε τα πάντα γύρω του.

Σκέψη που οδήγησε σε λατρείες, δοξασίες, ημερολόγια, τρόπους ζωής και δουλειάς. Συσχετίστηκε με τη βλάστηση και τον μαρασμό, την υγεία και την αρρώστια, τη γέννηση και τον θάνατο.

Αδελφή του Ήλιου και της Ηώς, κατά μία εκδοχή, η Σελήνη πήρε την ονομασία της από το σέλας, που σημαίνει φως και λάμψη.

Πολλές δοξασίες και πεποιθήσεις διατηρούνται ως σήμερα. Κάποιοι πιστεύουν ότι οι ημέρες που γεμίζει το φεγγάρι είναι πιο ευνοϊκές, πως διάφορα βότανα πρέπει να κόβονται σε συγκεκριμένες φάσεις του, ενώ ακόμα και για τη γενική καθαριότητα του σπιτιού θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη οι καταλληλότερες θέσεις του.

Μύθοι τη συνδέουν με το σεληνιακό ημερολόγιο, που βασίζεται στους κύκλους των φάσεών της. Σύμφωνα με την ελληνική μυθολογία, η θεά απέκτησε πενήντα κόρες -όσες και οι βδομάδες ενός σεληνιακού έτους- με τον Ενδυμίωνα, στον οποίο ο Δίας είχε χαρίσει αιώνια νιάτα και ύπνο. Η Σελήνη τον συναντούσε τις νύχτες στη σπηλιά του, στο βουνό Λάτμο της Καρίας, όπου κοιμόταν.

Οι αρχαίοι φαντάστηκαν την κίνηση της Σελήνης στον ουρανό σαν πέταγμα ή σαν να ιππεύει ζώα όπως το μουλάρι, η γίδα, το ελάφι ή ακόμα και ο κόκορας, όλα ιερά σύμβολά της. Το άρμα της έσερναν βόδια, άλογα ή ελάφια. Εξηγούσαν την εξαφάνισή της, τις εκλείψεις δηλαδή, ως έργο θεριού ή κακού πνεύματος που την καταβρόχθιζε, γι’ αυτό συνήθιζαν τις ημέρες αυτές να κάνουν πολύ θόρυβο με σκοπό να φοβίσουν το θεριό και να την αφήσει στη θέση της.

Έχει υμνηθεί άπειρες φορές, ήδη από την αρχαιότητα. Χαρακτηριστικός είναι ο Ομηρικός Ύμνος στη Σελήνη, ο οποίος περιγράφει με μοναδικό τρόπο τις ανταύγειες που χαρίζει η θεά στη Γη και στον αέρα, όταν ανεβαίνει στο άρμα της, μετά το λούσιμό της στα νερά του Ωκεανού, φορώντας στιλπνά φορέματα και χρυσό διάδημα. Όσο για τις σύγχρονες αναφορές, θα ήταν δύσκολο να βρεθεί ποιητής ή στιχουργός που να μην έχει γράψει κάποιο στίχο για το φεγγάρι.